In de doos van Arthropods krijg je maar liefst twee spellen met elk één uitbreiding, of vier spellen met een verschillende moeilijkheidsgraad. Het ene spel gaat over bijen, en de andere over mieren. In deze review bespreken we het mierenspel, en diens uitbreiding.

Doel van het spel

Het spel winnen door de meeste punten te behalen.

Antropolis

Setup

De startopstelling van in het regelboek wordt overgenomen in functie van het aantal spelers. De nest- en bostegels, alsook de tunnels worden in drie verschillende stapels gedekt (met de bijenzijde naar boven) geplaatst. Per stapel worden er twee tegels open geplaatst in twee kolommen. 

Elke speler trekt een tegel van elk van de drie stapels en ontvangt een infokaart. Elke speler kiest een kleur en neemt twee koninginnen en drie werksters. Eén van beide worden op het bord geplaatst, de koningin in een nest en de werkster in het bos. De resterende vormen de handvoorraad. Het scorebord wordt op tafel geplaatst zo dat iedereen het kan zien. Iedere speler neemt de handmarker van zijn kleur en legt die op plek '3'. De scoremarker wordt op '0' gelegd - en gestapeld - op het scorebord. Alle voedselfiches worden in de spelvoorraad gelegd.

Spelverloop

De beurt van de actieve speler verloopt in drie fasen.

Allereerst hebben we de tegelfase. Je begint door één tegel te nemen uit de handvoorraad en je sluit die aan op het speelveld. Dit is echter een optionele actie. Er zijn drie soorten tegels: bostegels, tunnels en nesttegels.

• Een tunnelopening moet aansluiten op een tunnelopening;
• De open zijde van een nest moet aansluiten op de open zijde van een andere nesttegel;
• Een zijkant met aarde mag enkel aansluiten aan een zijkant met aarde.

Je mag ook meerdere tegels aanleggen. De eerste tegel is altijd gratis. Als je er meerdere wil aanleggen, betaal je één voedsel per extra tegel.

Hierna mag je eventueel nieuwe tegels kopen uit het aanbod. De meest recente tegel kost twee voedsel, degene die er al langer ligt kost slechts één voedsel. Hierna sluit je de tegels aan volgens bovenstaande regels. Hierna wordt de markt aangevuld. Tegels schuiven door naar de lege locaties naar de eventuele tweede kolom, daarna worden alle tegels in de eerste kolom aangevuld met tegels van de trekstapels.

Op elke nieuw geplaatste tegel mogen we een mier zetten.

• De koningin mag alleen op een nesttegel geplaatst worden, en eventueel bij een andere koningin;
• Een werkster mag geplaatst worden op eender welke tegel.

Bij het plaatsen van de tegels kunnen punten gescoord worden. Wanneer een doorlopende tunnel gebouwd is tussen een nest- en bostegel wordt bekeken of:

• Het verbonden nest minstens één van je koninginnen bevat;
• De verbinding bestaat uit minstens één tunneltegel;
• Op elke tunneltegel een werkster van je eigen kleur staat.

De opgeleverde punten zijn afhankelijk van de lengte van de tunnels. Bestaat die uit één tegel, dan krijg je één punt, bestaat die uit twee tunneltegels, dan krijg je drie punten en bestaat die uit drie tegels, dan krijg je vier punten.

Je kan ook punten verdienen door nesten af te bouwen. Je krijgt punten wanneer die bestaat uit minstens twee tegels en je de meerderheid hebt qua koninginnen. De speler die de meeste koninginnen heeft, ontvangt één punt per tegel waaruit het nest bestaat. Is er een gelijk aantal koninginnen van verschillende spelers, dan worden de punten evenredig verdeeld. Nadat de punten zijn aangegeven op het scorebord, worden de koninginnen terug in de handvoorraad gelegd, en dat nest kan geen punten meer scoren. Het is mogelijk dat de koningin opnieuw ingezet wordt in dezelfde tegelfase.

Daarna is het tijd voor de actiefase. De werksters dienen om voeding te verzamelen, met de koningin gaan we punten scoren. Elke mier mag de twee beschikbare acties uitvoeren: lopen, en hun speciale actie.

Zolang ze niet geblokkeerd wordt, mag een mier stappen zo ver die wil, de tegels moeten wel met elkaar verbonden zijn. Er mogen meerdere mieren van dezelfde kleur op dezelfde tegel staan/eindigen, maar niet van een verschillende kleur. De koningin mag enkel bewegen in het nest waar die zich bevindt.  De koningin kan niet gepasseerd worden door mieren van een andere kleur. Werksters van verschillende kleuren mogen elkaar wel passeren, maar mogen niet eindigen op dezelfde tegel.

Daarna, of ervoor, mogen de mieren één speciale actie uitvoeren. Alle mieren mogen, en dat is de enige speciale actie van de koningin, het nest verlaten. De speler neemt dan het speelstuk terug in zijn voorraad, maar verliest hierdoor een punt. De mier kan je tijdens je volgende beurt weer inzetten.

De werkster kan voeding verzamelen in het bos. Er wordt dan een fiche op de rug van die werkster geplaatst.

De werkster die kan ook de koningin voeden. Hiervoor moet de werkster met voeding op de tegel van de koningin staan. Het fiche wordt dan in de handvoorraad geplaatst.

De laatste fase is de eindfase. De actieve speler mag de limiet van zijn handvoorraad verhogen door één voedsel te betalen. De handmarker gaat dan één positie naar omhoog. De actieve speler vult zijn handvoorraad aan tot de waarde waar deze marker staat. Je trekt de tegels van de trekstapels, en je kiest zelf van welke stapel.

Het eindspel start wanneer een speler 9 punten heeft. De actieve speler beëindigt zijn beurt en alle andere spelers komen nog één keer aan de beurt. Het kan ook zijn dat de trekstapels leeg zijn, dan wordt ook het eindspel ingezet. Degene die de laatste tegel pakt in de eindfase komt dan nog één keer aan de beurt. Iedereen speelt met andere woorden dus nog één beurt.

Na de laatste beurten worden er eventueel nog bonuspunten toegekend. De eerste speler die 9 punten behaalt, ontvangt nog twee extra punten. Elke speler ontvangt nog een aantal punten gelijk aan de helft van zijn voedselfiches in zijn handvoorraad, afgerond naar boven.

Degene die de meeste punten heeft, die wint het spel. Als er een gelijkspel is, wint de speler die als eerste 9 punten behaalde.

Supersize Colony

Setup

De startopstelling van in het regelboek wordt overgenomen in functie van het aantal spelers. De nest- en bostegels, alsook de tunnels worden in drie verschillende stapels gedekt (met de bijenzijde naar boven) geplaatst. Per stapel worden er twee tegels open geplaatst in twee kolommen.

In de volgende stap wordt een starthand toegedeeld. Er wordt een eerste speler gekozen. De speler rechts van deze speler trekt een aantal tegels van de bosstapel, één meer dan het aantal spelers. Hieruit kiest de speler één tegel en geeft de rest door naar rechts totdat de startspeler uit de laatste twee tegels heeft gekozen. De tegel die overblijft vormt de derde tegel en wordt in een derde kolom geplaatst. Voor de nesttegels wordt nu hetzelfde gedaan.

Voor de tunneltegels wordt hetzelfde gedaan, maar is het initiële aantal getrokken tegels één meer dan het dubbel van het aantal spelers. Hieruit worden dan twee tegels gekozen en doorgegeven. Uiteindelijk moet elke speler nu vier tegels hebben en liggen er negen open tegels bij het aanbod, verdeeld in drie kolommen.

Elke speler ontvangt een infokaart. Elke speler kiest een kleur en neemt alle mieren. Eén koningin, twee werksters en één dar komen op het bord, de koningin in een nest en de anderen in het bos. De resterende vormen de handvoorraad. 

Het scorebord wordt op tafel geplaatst zo dat iedereen het kan zien. Iedere speler neemt de handmarker van zijn kleur en legt die op plek '4'. De scoremarker wordt op '0' gelegd - en gestapeld - op het scorebord. Alle voedselfiches worden in de spelvoorraad gelegd.

Spelverloop

De beurt van de actieve speler verloopt in drie fasen.

Allereerst hebben we de tegelfase. Je begint door één tegel te nemen uit de handvoorraad en je sluit die aan op het speelveld. Dit is echter een optionele actie. Er zijn drie soorten tegels: bostegels, tunnels en nesttegels.

• Een tunnelopening moet aansluiten op een tunnelopening;
• De open zijde van een nest moet aansluiten op de open zijde van een andere nesttegel;
• Een zijkant met aarde mag enkel aansluiten aan een zijkant met aarde.

Je mag ook meerdere tegels aanleggen. De eerste tegel is altijd gratis. Als je er meerdere wil aanleggen, betaal je één voedsel per extra tegel.

Hierna mag je eventueel nieuwe tegels kopen uit het aanbod. De meest recente tegel kost drie voedsel, de middelste kost er twee die er al langer ligt kost slechts één voedsel. Hierna sluit je de tegels aan volgens bovenstaande regels. Hierna wordt de markt aangevuld. Tegels schuiven door naar de lege locaties naar de eventuele tweede en derde kolom, daarna worden alle tegels in de eerste kolom aangevuld met tegels van de trekstapels.

We mogen enkel op een nest een koningin plaatsen. Het verkrijgen van soldaten en werksters doen we door het voeden van larven - komt later nog aan bod.

Bij het plaatsen van de tegels kunnen punten gescoord worden. Wanneer een doorlopende tunnel gebouwd is tussen een nest- en bostegel wordt bekeken of:

• Het verbonden nest minstens één van je koninginnen bevat;
• De verbinding bestaat uit minstens één tunneltegel;
• Op elke tunneltegel een werkster van je eigen kleur staat.

De opgeleverde punten zijn afhankelijk van de lengte van de tunnels. Bestaat die uit één tegel, dan krijg je één punt, bestaat die uit twee tunneltegels, dan krijg je drie punten en bestaat die uit drie tegels, dan krijg je vier punten. Bij vier krijg je vijf punten en bestaat die uit vijf tegels, dan ontvang je zeven punten.

Je kan ook punten verdienen door nesten af te bouwen. Je krijgt punten wanneer die bestaat uit minstens twee tegels en je de meerderheid hebt qua koninginnen. De speler die de meeste koninginnen heeft, ontvangt één punt per tegel waaruit het nest bestaat. Is er een gelijk aantal koninginnen van verschillende spelers, dan worden de punten evenredig verdeeld. Nadat de punten zijn aangegeven op het scorebord, worden de koninginnen terug in de handvoorraad gelegd, en dat nest kan geen punten meer scoren. Het is mogelijk dat de koningin opnieuw ingezet wordt in dezelfde tegelfase.

Daarna is het tijd voor de actiefase. De werksters dienen om voeding te verzamelen, met de koningin gaan we punten scoren en met de soldaten gaan we onszelf verdedigen, of andere spelers saboteren. Elke mier mag de twee beschikbare acties uitvoeren: lopen, en hun speciale actie.

Zolang ze niet geblokkeerd wordt, mag een mier stappen zo ver die wil, de tegels moeten wel met elkaar verbonden zijn. Er mogen meerdere mieren van dezelfde kleur op dezelfde tegel staan/eindigen, maar niet van een verschillende kleur. De koningin mag enkel bewegen in het nest waar die zich bevindt.  De koningin kan niet gepasseerd worden door mieren van een andere kleur. Een larve beweegt niet. Mieren van verschillende kleuren mogen elkaar niet passeren of eindigen op dezelfde tegel, maar:

• Een larve van een andere kleur kan altijd gepasseerd worden en kan door de actie van de soldaat naar een andere tegel bewogen worden;
• Werksters van verschillende kleuren mogen elkaar wel passeren, maar niet eindigen op dezelfde tegel;
• Soldaten kunnen door middel van acties wel eindigen op een tegel met vijandige mieren.

Daarna, of ervoor, mogen de mieren, behalve de larven, één speciale actie uitvoeren. Alle mieren mogen, en dat is de enige speciale actie van de koningin, het nest verlaten. De speler neemt dan het speelstuk terug in zijn voorraad, maar verliest hierdoor een punt. De mier kan je tijdens je volgende beurt weer inzetten.

De werkster kan voeding verzamelen in het bos. Er wordt dan een fiche op de rug van die werkster geplaatst.

De werkster die kan ook de koningin voeden. Hiervoor moet de werkster met voeding op de tegel van de koningin staan. Het fiche wordt dan in de handvoorraad geplaatst.

De werkster die kan ook een larve voeden. Hiervoor moet de werkster met voeding op de broedkamer van de larve staan. Het fiche wordt dan in de algemene voorraad geplaatst. De larve wordt dan ingeruild tegen een andere werkster of soldaat.

Een soldaat kan met de koningin paren in de broedkamer. Er wordt dan een larve op deze tegel geplaatst. Er kunnen meerdere larven van dezelfde kleur in de broedkamer liggen.

Een soldaat kan ook een larve van een tegenspeler roven. Deze actie wordt gecombineerd met een loopactie. Een larve kan alleen geroofd worden als er geen koningin of soldaat op dezelfde tegel staat. De larve wordt dan op de rug van de soldaat geplaatst. De soldaat loopt dan onmiddellijk naar een broedkamer in een nest waar zijn eigen koningin zit. Die larve kan dan gevoed worden door een werkster. De larve blijft op de rug van de soldaat liggen en kan geen acties meer uitvoeren tot deze gevoed is. Er kan maar één larve op de rug liggen van een soldaat.

Soldaten dienen natuurlijk om aan te vallen, en dat is de volgende actie. Deze actie wordt ook gecombineerd met een loopactie. Om een andere werkster of soldaat aan te vallen geldt:

• Je valt alle mieren op één tegel aan;
• Een vijandige koningin mag je niet aanvallen;
• Je mag aanvallen uit verschillende richtingen, zolang je maar meer soldaten hebt dan je tegenstander - werksters tellen niet mee;
• De werksters en/of soldaten vluchten één tegel in een willekeurige vrije richting - een vrije richting is een aangrenzende tegel waaruit niet werd aangevallen en waarop geen vijandige mier staat;
• Werksters/soldaten die niet kunnen vluchten worden gedood en gaan terug naar de handvoorrraad;
• Eventueel voedsel van een verslagen werkster gaat terug naar de handvoorraad;
• Een geroofde larve van een gedode soldaat wordt opnieuw geroofd door een aanvallende soldaat;
• De laatste werkster/soldaat van een speler die wordt gedood ontsnapt. De speler mag deze mier onmiddellijk in een nest met eigen koningin op een tegel naar keuze terugplaatsen. Indien geen koningin op het bord, kies dan een leeg nest en anders een vrije tegel.

De laatste fase is de eindfase. De actieve speler mag de limiet van zijn handvoorraad verhogen door twee voedsel te betalen. De handmarker gaat dan één positie naar omhoog. De actieve speler vult zijn handvoorraad aan tot de waarde waar deze marker staat. Je trekt de tegels van de trekstapels, en je kiest zelf van welke stapel.

Het eindspel start wanneer een speler 15 punten heeft. De actieve speler beëindigt zijn beurt en alle andere spelers komen nog één keer aan de beurt. Het kan ook zijn dat de trekstapels leeg zijn, dan wordt ook het eindspel ingezet. Degene die de laatste tegel pakt in de eindfase komt dan nog één keer aan de beurt. Iedereen speelt met andere woorden dus nog één beurt.

Na de laatste beurten worden er eventueel nog bonuspunten toegekend. De eerste speler die 15 punten behaalt, ontvangt nog drie extra punten. Elke speler ontvangt nog een aantal punten gelijk aan één derde van zijn voedselfiches in zijn handvoorraad, afgerond naar boven. Elke werkster of soldaat op het bord leveren nog één punt op.

Degene die de meeste punten heeft, die wint het spel. Als er een gelijkspel is, wint de speler die als eerste 15 punten behaalde.

Materialen

De gebruikte materialen zijn een hele hoop hexagonale tegels. De ene kant dient om de spellen te spellen omtrent de bijen, de andere kant wat betreft de mieren. Wanneer ze dus met de 'bijenkant' naar boven liggen, liggen ze als het ware gedekt voor de mierenspellen. De artwork van de tegels is simpel en eenvoudig gehouden. Daarnaast hebben we ook nog dunne kartonnen spelersborden, en scorebord, bestaande uit karton van ongeveer 2 mm en houten markers en fiches in cilindervorm met een verschillende hoogte. De eerste keer zal je ook stickers moeten kleven op deze fiches.

Conclusie/Onze mening

Het mierengedeelte van Arthropods weet ons te verrassen met zijn slimme spelopbouw en thematische diepgang. Het basisspel, Antropolis, biedt al een mix van tile placement, planning en positionering. Je moet voortdurend inschatten waar je mieren het meeste nut hebben en hoe je je tunnels slim kan bouwen voor maximale punten. De interactie is aanwezig, maar eerder subtiel: wie de juiste plek op het juiste moment claimt, haalt een voordeel binnen. Dankzij de duidelijke opbouw en toegankelijke regels voelt dit als een ideale instapversie in het mierenuniversum.

De uitbreiding, Supersize Colony, voegt daar een stevige schep complexiteit en interactie aan toe. De toevoeging van soldaten, larven en broedkamers maakt het geheel strategischer en spannender. Je kan elkaar nu echt gaan dwarsbomen, larven stelen of elkaars plannen doorkruisen. Dit maakt het spel tactischer, maar ook pittiger: het vergroot de speelduur, vraagt meer vooruitdenken en is minder vergevingsgezind. Voor spelers die houden van directe confrontatie en diepgaande keuzes is dit een uitstekende toevoeging. Wel is het belangrijk dat alle spelers het spel goed begrijpen, want het evenwicht kan snel kantelen door een paar sterke of storende zetten.

Het mierengedeelte van Arthropods biedt een goed opgebouwde spelervaring met veel variatie. Het voelt thematisch sterk aan, speelt vlot en bevat zowel een toegankelijke basis als een tactische uitbreiding. Wie houdt van modulaire spellen die meegroeien met je speelgroep, vindt hier absoluut zijn gading.

Overzicht

Wij danken Playfull Panda Games voor het ontvangen van een reviewexemplaar.
Onze mening is subjectief en op geen enkele wijze beïnvloed.